Uczta Gruzińska – zwana Suprą –  to centrum towarzyskiego życia w Gruzji. Biesiada odbywa się przy suto zastawionym stole i toastach wznoszonych winem, wódką  lub koniakiem nigdy piwem.

BATUMI

Stolica autonomicznej republiki Adżarii. Miasto liczy ok. 180 tys. mieszkańców. Jest położone na wschodnim wybrzeżu Morza Czarnego, u podnóża Kaukazu. Znanym kurortem Batumi stało się już dawno temu. Po wieloletnich  pracach rewaloryzacyjnych miasto może się poszczycić odrestaurowanym starym miastem.

Będąc w Kutaisi koniecznie trzeba odwiedzić  Jaskinię Prometeusza.  Szlak turystyczny w jaskini ma ponad kilometr długości, a sale sięgają 20 metrów wysokości. Wodospady i kolumny są podświetlone zmieniającymi się kolorami, a przy tym zwiedzającym towarzyszy muzyka.

Niesamowita przyroda Gruzji zachwyci każdego.  Pokonując niewielkie odległości można podziwiać widoki gór, stepów czy lasów równikowych. Na zachodzie Gruzji przeważa roślinność śródziemnomorska – figi, palmy, oliwki, laury. W mniejszych miejscowościach środkowej części kraju uprawia się banany i kiwi.

W Tbilisi – stolicy Gruzji rosną cytrusy granaty i hurmy – słodkie owoce wyglądem przypominające pomidory. W Gruzji na szeroką skalę uprawia się winorośl. Znane wina jak Saperavi”,  czy „Hvanczkara” pochodzą z Gruzji.

Ciekawostki o Meksyku:

Meksyk jest najludniejszym krajem hiszpańskojęzycznym na świecie. Meksykanie świętują hucznie nawet dzień zmarłych. Robią to jednak w zupełnie inny sposób niż my, nie okazując smutku. Obchodom święta towarzyszą także liczne słodycze, np. calaveras de azucar (słodycze w kształcie… czaszek), „chleb zmarłych” czy torty.                                                                    Nad stolicą Meksyk unosi się najgęstszy na świecie smog. Miasto  otoczone jest górami, spaliny wydobywające się z milionów samochodów nie mają dokąd uciekać.

Wieżowce budowane są w odpowiednich odległościach, by przy trzęsieniu ziemi nie groziły przewróceniem się na siebie.

Kanion Sumidero – położony w odległości około 40 km do stolicy meksykańskiego stanu Chiapas. Ściany kanionu sięgają na 900 m, dzięki czemu można podziwiać wspaniałą panoramę.

Monte Albán –  umiejscowione jest na Wyżynie Meksykańskiej w stanie Oaxaca w Meksyku. Centrum jest położone 2000 m n.p.m. i około 400 m nad otaczającymi wzgórze dolinami.

Chichen Itza – ukryty klejnot Jukatanu. Dawne ruiny miasta odsłaniają historię rdzennych mieszkańców – Majów.

Cancún – miasto położone w północnej części stanu Quintana Roo, w Meksyku, na wybrzeżu Morza Karaibskiego. Najprawdopodobniej nazwa pochodzi od Kaan kuum, co w języku Majów oznacza „gniazdo węży”.

Puebla – stolica stanu o tej samej nazwie. Miasto leży w środkowym Meksyku, w Kordylierze Wulkanicznej, na wysokości 2195 metrów. Liczy około 2 mln mieszkańców.

Acapulco – jeszcze niedawno bywali tu głównie celebryci. Obecnie turystyczna Perła Pacyfiku stała się mekką zorganizowanej przestępczości.

Bazylika Matki Boskiej z Guadalupe w Meksyku – to największe sanktuarium na świecie. Rocznie przybywa tu nawet 14 milionów pielgrzymów.

Cuernavaca zwane miastem wiecznej wiosny, położone w środkowym Meksyku, stolica i największe miasto stanu Morelos

Piramidy Słońca i Księżyca –   są większe od piramidy Cheopsa. Piramida Słońca ma ponad 220 metrów, a jeszcze nie dokopano się do jej podstawy.
Budowle te zostały wykonane przez wysoko rozwiniętą cywilizację, która posiadała być może niezwykle zdolności. Jest niemożliwe by tysiące wielotonowych bloków można było przetransportować przy wykorzystaniu narzędzi dostępnych w tamtych czasach.
Pod piramidami wydrążone są dziesiątki mil podziemnych tuneli, prace badawcze są dopiero na etapie wstępnym, ale już odkryto np. wielkie ceramiczne bloki o masie prawie 9,000 ton. Nawet współczesna technika nie zna sposobu na przemieszczanie takich ogromnych i ciężkich obiektów.
Podobno są tam struktury nigdy wcześniej  nie widziane i trudno uwierzyć, że zostały stworzone przez człowieka.

Catedral Metropolitana jest największą i najstarszą katedrą w Ameryce. Leży po północnej stronie placu Zócalo (oficjalnie: Plaza de la Constitución) w historycznym centrum Meksyku. Katedra była buowana przez trzy stulecia. W swojej architekturze zawiera elementy renesansu, baroku i neoklasycyzmu. Po zburzeniu indiańskich piramid-świątyń pozostałe po nich kamienie zostały wykorzystane do budowy kościoła.

Plac Trzech Kultur to symbol współczesnego Meksyku. Pośrodku wyrastają ruiny Tlateloco, miejsca największego targowiska w Dolinie Meksyku i ostatniej twierdzy Azteków walczących przeciwko hiszpańskim konkwistadorom. Ponad ruinami unosi się Iglesia de Santiago. Budowla powstała w 1524r. Było to miejsce nawracania Indian przez Hiszpanów. Symbolem współczesnym jest budynek Ministerstwa Spraw Zagranicznych. W październiku 1968r. miała tu miejsce ogromna masakra, gdzie zginęły setki młodych ludzi.  Policja i wojsko otworzyli ogień do tysięcy studentów protestujących przeciwko polityce społecznej i edukacyjnej rządu.

ANTALYA – Turecka Riwiera

Antalya leży w zatoce Morza Śródziemnego na Riwierze Tureckiej. Oprócz pięknych  plaż, malowniczych widoków i cudownej słonecznej pogody, posiada starożytne zabytki architektoniczne.
W dobrym stanie zachował się minaret Yivli – pozostałość po dawnym meczecie, rzymska Brama cesarza Hadriana z II w. oraz historyczna część miasta Kaleici ze słynnym minaretem Kesik.

PAMUKKALE – to bawełniana twierdza. Pamukkale znajdują się na linii pęknięcia skorupy ziemskiej. Słyną z wapiennych tarasów oblewanych termalną wodą z gorących źródeł. Baseny ułożone kaskadowo urzekają wymyślnymi formami i  stalaktytowymi naciekami. Wapienne formacje skalne Pamukkale zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Przyrodniczego UNESCO.

  HIERAPOLIS – Starożytne miasto. Założone w II wieku p. n. e. przez władcę Pergamonu – Eumenesa II, u zbocza góry Cökelez ponad kompleksem tarasowym w Pamukkale. Pierwotnie, z uwagi na występowanie wód termalnych, którym przypisywano właściwości zdrowotne, stanowiło ośrodek uzdrowiskowy. W miarę napływu i osiedlania się ludności miasto rozrastało się terytorialnie i architektonicznie i za panowania Konstantyna Wielkiego zostało stolicą Frygii i ważnym ośrodkiem chrześcijaństwa.

Z racji położenia geograficznego miasto wielokrotnie było niszczone trzęsieniami ziemi i odbudowywane. Jednak w XIV w. n. e. po silnym trzęsieniu ziemi i doszczętnym zniszczeniu miasta jego mieszkańcy opuścili je na zawsze. Do dziś na terenie Hierapolis zachowały się liczne zabytki, m. in. Nekropola i teatr antyczny.. Wraz z Pamukkale starożytne miasto ma swoje miejsce na liście UNESCO.

Pokaz medytacyjnego tańca Wirujących Derwiszy w Denizli, członków zakonu, który stworzył Rumie – najwybitniejszy poeta suficki, perski mistyk i islamski teolog. Taniec, tzw. sema, polega na ruchu wirowym dookoła własnej osi oraz obiegowym po okręgu wokół szejcha zgromadzenia. Taniec tma doprowadzić do stanu emocjonalnej ekstazy i doświadczenia Absolutu. 17. grudnia, kiedy to wypada rocznica śmierci Rumiego, w Konyi co roku ku jego czci odbywa się uroczysty pokaz mistycznego tańca.

BURSA – Stolica Imperium Osmańskiego. Czwarte co do wielkości miasto Turcji położone w starożytnej krainie Bitynii. Pierwsza stolica Imperium Osmańskiego, a obecnie ośrodek handlu i przemysłu, zwłaszcza tekstylnego (głównie wyroby z jedwabiu) oraz kultury i sportów zimowych. Głównym zabytkiem Bursy jest XV wieczny Meczet Zielony i dwudziesto-kopułowy Meczet Wielki wybudowany dla uczczenia zwycięstwa sułtana Bejazyda nad węgierskim królem Zygmuntem Luksemburskim w bitwie pod Nikopolis w XIV w. Legenda głosi, iż sułtan Bejazyd złożył przyrzeczenie dziękczynnego wzniesienia 20. meczetów w przypadku pokonania króla Zygmunta, jednak doradca sułtana zaproponował mu budowę jednego meczetu lecz wielkiego na 20 kopuł. W Bursie znajdują się też warte uwagi średniowieczne miejsca handlu, np. jedwabny bazar – Koza Han.

STAMBUŁ – Metropolia na 2 kontynentach. Azjatycko-europejskie centrum kulturalne, handlowe i finansowe Turcji. Zaliczane do jednego z największych miast świata o historii sięgającej epoki brązu. To własnie w epoce brązu  datuje się powstanie pierwszej zorganizowanej osady na terenie dzisiejszego pałacu Topkapi.

Korzystne położenie geograficzne miasta, nad cieśniną Bosfor i Morzem Marmara, zapewniało jego szybki rozwój, ale też wzbudzało wielkie zainteresowanie nim licznych narodowości. I tak w 513 r. p. n. e. miasto zostało zdobyte przez Persów, od 407 r. p. n. e. należało do Greków, a 2 lata później już do Spartan. W 227 r. p. n. e. w mieście zaczęli osiedlać się Galowie, a 30 lat później zostało ono wcielone do Cesarstwa Rzymskiego. W 2. połowie XV w., po zdobyciu Konstantynopola, dowodzenie przejęli Turcy.

Istambuł był dawniej stolicą Państwa, to centrum islamskiego świata. Jest tu wiele ciekawych miejsc do zwiedzania m.in.: zwspomniany  Pałac Topkapi, Błękitny Meczet, meczet Sulejmana, Hagia Sophia, starożytny Hipodrom i znajdujący się na nim Egipski obelisk z XV w. p. n. e. ze świątyni Amona w Karnak, starożytny akwedukt Walensa z IV w. n. e., Kryty „Wielki” Bazar, niegdysiejsze miejsce handlu niewolnikami, twierdza Rumeli, hotel Pera, w którym powstało „Morderstwo w Orient Expresie” i nie wykluczone, że któryś z niecnych planów Maty Hari, dom i obecne muzeum Adama Mickiewicza, w którym zmarł w 1855 r. oraz wiele innych.

ANKARA – Współczesna stolica. Zamieszkiwana po I wojnie światowej przez niespełna 40.000 ludzi mała miejscowość przeobraziła się obecnie w 4. mln metropolię. Drugie co do wielkości miasto tureckie, siedziba tureckiego rządu i wszystkich ambasad – Ankara słynęła niegdyś z hodowli kóz. Prawie na pewno dlatego, że położona jest w najsuchszym miejscu w Turcji i otaczają ją jałowe stepy. Najsłynniejszą budowlą Ankary jest niewątpliwie Mauzoleum i jednocześnie muzeum Atatürka, świecka świątynia ojca Turków, twórcy współczesnego tureckiego państwa.

KAPADOCJA – Bajkowa kraina. Kapadocja uformowała się ok. 60. mln lat temu. Liczne erupcje wulkaniczne, do których dochodziło na terenie tej krainy sukcesywnie pokrywały jej ziemie grubymi warstwami popiołów, które nagromadziwszy się w dużych ilościach zamieniły się w tufowy, plastyczny materiał budulcowy. W trakcie wielowiekowej erozji miękka warstwa tufu uległa spękaniu, a w powstałe szczeliny docierała woda przyczyniając się do tworzenia unikalnych form skalnych – stożków, kominów, grzybów, grot, wąwozów. Przybyli tu ludzie odkryli, że w miękkim tufie można drążyć bezpieczne schronienia i zaczęli zasiedlać krainę.

Do czasów średniowiecza Kapadocja była ważnym ośrodkiem chrześcijaństwa oraz miejscem narodzin idei życia klasztornego, które rozkwitło w IV w. Szczególne skupisko klasztorów znajduje się na terenie Parku Narodowego Göreme wpisanego na listę zabytków UNESCO.

Ostatni mieszkańcy Kapadocji zostali wysiedleni w latach 50. XX w.

KONYA – Miejsce corocznych pielgrzymek

Konya to jedno z najbardziej religijnych i konserwatywnych miast w Turcji. Liczy niespełna 1,5mln mieszkańców, a jej rejon zamieszkany był już ok. 3000 r. p. n. e. Najważniejszym zabytkiem Konyi jest mauzoleum i grobowiec Mevlany, założyciela Zakonu Wirujących Derwiszy. Każdego roku w grudniu odbywają się w Konyi uroczystości ku jego czci. Drogę do Konyi urozmaica długie na 120km i szerokie na 80km, największe na świecie jezioro sodowe oraz największe i najgłębsze jezioro w Turcji – słone jezioro Wan. W jego wodach żyje zaledwie jeden gatunek ryb z rodziny karpiowatych, a sodę i sól pozyskuje się w celach leczniczych i kosmetycznych.

Jest to idealne miejsce w Europie, gdzie można ogrzać się o każdej porze roku i jednocześnie zachwycać pięknymi księżycowymi widokami. Bogata ilość formacji skał i lawy, para unosząca się w powietrzu, kolorowa bujna roślinność sprawiają, że Islandia nie tylko zachwyca, ale zapewnia też doskonały relaks.

Błękitna Laguna – islandzkie uzdrowisko typu spa, zlokalizowanie jest w południowo-zachodniej Islandii, na półwyspie Reykjanes, kilkanaście kilometrów na południe od miasta Keflavík

Dettifoss – potężny wodospad w północno-wschodniej Islandii  jeden z najbogatszych w energię wodospadów Europy

Djupivogur – wioska rybacka, obecnie mieszka tu około 400 osób

Jokulsarlon  – lodowa laguna

Svartifoss to wodospad w południowej Islandii, położony na terenie Parku Narodowego Skaftafell. Otoczony jest uformowanymi z lawy  ciemnymi sześciobocznymi bazaltowymi kolumnami od których barwy pochodzi jego nazwa – Svartifoss

(Czarny Wodospad).

Czarna plaża Dyrhalaey i latarnia morska

Skofagoss – malowniczy wodospad

Thorsmork – Puszcza Thora, oraz zbocze lodowca Eyjafjallajokull

Ko Lanta Yai to największa z 52 wysepek określanych wspólnym mianem Ko Lanta. Łodzie rybackie na Ko Lanta Yai obwieszone talizmanami.

na wyspie małp

Ko Khao Tapu czyli „wyspa – gwóźdź”, widziana z wyspy Jamesa Bonda

Ao Phang Nga – wybrzeże Andamańskie – widoki z łodzi

Targ w Krabi

Teneryfa – widok na zaśnieżony wulkan Teide

Do Parku Narodowego Teide ze wszystkich stron prowadzą cztery kręte, górskie drogi o podobnym stopniu trudności. Najbardziej atrakcyjna jest droga długości 92 km, łącząca autostrady TF 1 i TF 2. Przecina ona wyspę z południa na północ, od pustynnego miasta El Medano do żyznej,wiecznie zielonej doliny Orotava.

wybrzeże wulkaniczne w Costa del Silencio

Południowe wybrzeże Teneryfy jest typową pustynią. Niemal zawsze jest tu bezchmurne niebo, a na suchych spalonych słońcem skałach nie rośnie nic poza kaktusami, tylko w sztucznie nawadnianych miejscach pojawiają się czasami palmy.

Zosia na tle kaktusów

widok na Las Galletas

Las Galletas to mała miejscowość położona bezpośrednio nad morzem posiada wąską naturalną plażę żwirową i piaszczystą Playa de la Ballena.  Na promenadzie można miło spędzić czas w wielu restauracjach i kawiarniach. Zatoka oddzielona jest od samej miejscowości przez molo i służy jako port rybacki i jachtowy. Jest to również dobre miejsce dla miłośników ryb. Bezpośrednio na molo portowym można korzystnie kupić i zjeść dopiero co złowione ryby i owoce morza. Powstaje tutaj sztucznie utworzona plaża z jasnym piaskiem. Właśnie została ukończona budowa nowego portu z piękną promenadą. w porcie znajdują się bardzo ładne łodzie rybackie, katamarany i jachty.

Costa Adeje – Las Americas

Widok na południowe wybrzeże niedaleko Costa Del Silencio

Harer – miasto we wschodniej części kraju, uznawane za czwarte najświętsze miasto islamu. Jego początki sięgają VII lub XI wieku (wg różnych źródeł). Stare mury miejskie z licznymi zabytkowymi meczetami zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Targ w Harerze na tle reklamy Coca Coli, którą można znaleźć w najbardziej egzotycznych i biednych zakątkach świata.

Harer. Podczas gdy dorośli zajęci swoimi sprawami pozostawali zupełnie niewzruszeni obecnością białych ludzi, dzieci, skupione w małych gromadkach, nie odstępowały nas na krok.

Zaniedbane, często ubrane w za duże, porwane łachmany, wykorzystywały każdą okazję by poprosić o coś do jedzenia czy zwyczajnie wzbudzić zainteresowanie. Nie lada frajdę sprawiało im pozowanie do zdjęć; z braku lepszych warunków stary metalowy kontener mógł zostać uznany przez nie za odpowiednie tło (patrz zdjęcie nr 5).

Gdziekolwiek nasz jeep zatrzymał się na krótki postój, z okolicznych wiosek i pól zbiegały się dzieci. Liczyły na drobne prezenty – słodycze, długopisy czy koszulki.

Zwykłe plastikowe butelki po napojach również stanowiły cenny nabytek – można w nich w łatwy,  wygodny sposób gromadzić i transportować wodę pitną ze studni czy źródeł. Możliwość zobaczenia swojej twarzy uwiecznionej na zdjęciu wywoływała w nich ogromną radość.

Zdecydowana większość mieszkańców Etiopii zajmuje się uprawą ziemi. Rozrzuceni po niezliczonych wioskach i osadach,  aby sprzedać swoje plony często muszą wędrować wiele kilometrów do najbliższych targów.  Niektórym pomagają w tym osły i wielbłądy, a transport zmotoryzowany to już nie lada gratka.

Tradycyjna chata plemienia Dorze (czyt. Dorsi) w kształcie głowy słonia. Zwierzęta te niegdyś zamieszkiwały tereny zajmowane przez Dorze, jednak zostały zupełnie wytępione poprzez zbyt intensywne polowania.

Kawa mielona i parzona w tradycyjny sposób przez kobiety Dorze ma intensywny smak i aromat – stawia na nogi w oka mgnieniu.

Rzeka Omo – w jej dolinie w pd.-zach. części kraju żyje dwadzieścia kilka plemion kultywujących prastare, indywidualne dla każdego z nich zwyczaje. Ze względu na bogactwo antropologiczno-przyrodnicze tereny te zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Strażnik wioski plemienia Karo położonej na wzgórzu, z którego roztacza się niesamowity widok na rzekę Omo i pobliską dolinę.

Karo malują ciała kredą i ochrą w fantazyjne wzory. Kobiety z tego plemienia noszą na szyjach liczne wisiorki uplecione z kolorowych koralików. Ich wiosek, podobnie jak w przypadku innych plemion, pilnują strażnicy uzbrojeni w kałasznikowy.

Kobieta z plemienia Mursi z glinianą płytką w dolnej wardze. Dziewczynki Mursi, gdy wkraczają w dorosłe życie, mają nacinaną wargę, w którą z czasem wstawia się coraz większą płytkę. Ich średnica może dochodzić do 35 cm. Kobiety z tego plemienia potrafią być agresywne. Podczas odwiedzin w ich wiosce byliśmy gwałtownie szarpani za ubrania i ręce by zakupić rękodzieła. W ten sam sposób odbywa się walka o to, kto zostanie sfotografowany, gdyż za zdjęcie należy się (koniecznie z góry ustalona !) zapłata. Odpłatne pozowanie przed aparatem jest praktykowane przez wiele plemion. Próba zrobienia zdjęcia bez zgody i opłaty, a także zrobienie większej niż ustalonej ilości ujęć (tubylcy nauczyli się liczyć spusty migawki) może zakończyć się bardzo nieprzyjemnie dla fotografa.

Plemię Hamer, znane z rytuału przejścia chłopca w mężczyznę, podczas którego musi on przeskoczyć nago przez ustawione w rzędzie krowy. Podczas tańców poprzedzających skok, niezamężne kobiety spokrewnione z chłopakiem są biczowane cienkimi witkami do krwi przez mężczyzn, którzy sami niedawno przechodzili przez powyższy rytuał. Wprawione w trans tańcem dziewczyny przepychają się by dostać jak najwięcej razów; w ten sposób wyrażają szacunek dla krewniaka i proszą go o opiekę gdy zostaną wdowami.

Targ międzyplemienny w Key Afar, na którym można znaleźć wyroby rękodzielnicze, produkty spożywcze, ubrania, buty zrobione ze starych opon czy plastikowe pojemniki na wodę (towar niejako luksusowy). Walutą niekoniecznie muszą być pieniądze ; t-shirty są wśród młodych ludzi na południu kraju bardzo pożądane. Im bardziej kolorowe i wzorzyste tym lepiej.

Jezioro Chamo (czyt. Czamo). Rybacy pływający na drewnianych tratwach nierzadko ryzykują życiem – jezioro zamieszkują krokodyle i hipopotamy. Hipopotamy co prawda są roślinożerne, jednak zaciekle i agresywnie bronią swojego terytorium. Z tego powodu zalicza się je do najbardziej niebezpiecznych zwierząt Afryki, zabijających rocznie znacznie więcej ludzi niż krokodyle czy lwy.

Rybacy na jeziorze Awasa (czyt. Auasa).

Fragment Wielkiego Rowu Afrykańskiego w Parku Narodowym Awash (czyt. Auasz).

Wyschnięte koryto jednej z rzek sezonowych, które podczas pory deszczowej napełniają się nieprzebraną ilością wody, odcinając możliwość dojazdu do wielu miejsc w południowej Etiopii.

Obrzeża Hareru. Jeden z mieszkańców miasta od lat karmi dzikie hieny. Na dźwięk jego głosu, w określonych porach, zbiegają się i są karmione z ręki, po czym wracają do buszu. Jeżeli komuś wystarczy odwagi może sam podać hienom mięso na patyku, pod warunkiem bezwzględnego przestrzegania kilku zasad bezpieczeństwa (np.: pod żadnym pozorem niewolno dotykać ich „pana”).

Autor: Bartosz Horbaczewski